Verlaging voeropname tijdens hitteperiode ‘heel gewoon’
Sinds eind 2017 werkt Fransen Gerrits met het VIM-model (Vleesvarkens Informatie Model) waarmee we een betrouwbare voorspelling kunnen doen van groei en voerconversie bij vleesvarkens. In mijn eerste blog heb ik een toelichting gegeven op de voorspelbaarheid van het model. In de volgende reeks blogs ga ik, Gijs Vinken - specialist vleesvarkens bij Fransen Gerrits, dieper in op de mogelijkheden van dit model.
Effect voeropname op verloop vleesvarkenstraject
De zomer van 2018 is er een die menig Nederlander niet snel zal vergeten. Met temperaturen die wekenlang op tropisch niveau zaten, gaat de zomer van 2018 in de boeken als de warmste in 300 jaar. Met zulke temperaturen doet de mens het liefst zo min mogelijk. Om ons zelf zo minimaal mogelijk te belasten gaan we minder bewegen en proberen we zo min mogelijk warmte te produceren. We zijn hierin niet de enige. De technische prestaties van onze varkens zakken ook onderuit, niet alleen bij zeugen maar zeker ook bij vleesvarkens. Verminderde voeropnames zorgen ervoor dat de maximale groeicapaciteit van de varkens niet gehaald wordt. Het reguleren van het klimaat, mede door middel van koeling en aanpassingen in het voer, zorgen ervoor dat de voeropname enigszins onder controle blijft, maar desondanks is een verlaging van voeropname met 10 tot 15% tijdens deze hitte ‘heel gewoon’.
Ons VIM-model is ontwikkeld om de groei en voerconversie vooraf te kunnen voorspellen. We kunnen hier dan ook uitstekend mee laten zien wat voor effect een hitteperiode, en daardoor een verminderde voeropname, aan het eind van het vleesvarkenstraject heeft. Uiteindelijk zorgt de voeropname, vermenigvuldigd met de nutrientwaarde van het voer, voor een bepaalde groei.
In de voorbeeldsituatie heb ik gekozen voor gelten met de kruising Topigs 20 x Tempo, gevoerd met een 3-fase voerpakket. Voor deze varkens heb ik in het VIM-model 3 situaties geschetst, namelijk:
1. Varkens hebben voer opgenomen volgens de normale curve, zonder warme periode.
2. Varkens hebben 15% minder voer opgenomen in de tussenfase, gedurende 6 weken
3. Varkens hebben 15% minder voer opgenomen in de eindfase, gedurende 6 weken
In de grafiek hieronder wordt de groei weergegeven per situatie.
In de grafiek is per situatie duidelijk het groeitraject te zien. Situatie 1 laat zien hoe deze varkens zouden moeten groeien in het vleesvarkenstraject, met in de tussenfase een piek van 1000 gram gedurende enkele weken. Na deze piek zakken de varkens langzaam terug tot 800 gram op 120 dagen, iets wat we in de praktijk terug zien. Situatie 2 en 3 hebben beide een dip in de groei, als gevolg van de lagere voeropname. Situatie 2 mist de piek van 1000 gram, terwijl situatie 3 deze piek wel meemaakt maar daarna volledig onderuitzakt. In de tabel hieronder is het voorspelde resultaat te zien per situatie:
Situatie 1 | Situatie 2 | Situatie 3 | |
| Aflevergewicht (kg) | 120 | 120 | 120 |
| Ligdagen | 111 | 119 | 118 |
| Voeropname (kg) | 2,12 | 2,03 | 2,01 |
| Groei (gram) | 855 | 797 | 804 |
| Voederconversie | 2,48 | 2,55 | 2,50 |
| Voergebruik (kg) | 235 | 242 | 237 |
In situatie 2 missen de varkens 60 gram cumulatieve groei, waardoor ze 8 dagen langer liggen. Dit geeft een verhoging van de voerconversie van 0,07. Afhankelijk van de pakketprijs zorgt dit voor €1,50-€1,60 extra voerkosten per varken. In situatie 3 missen de varkens 50 gram cumulatieve groei, waardoor deze varkens een week langer liggen. De voerconversie wordt hiermee 0,02 verhoogd. Afhankelijk van de pakketprijs zorgt dit voor €0,45-€0,55 extra voerkosten per varken. Opvallend is dat de varkens die hitte ervaren in het tussentraject het meeste resultaat laten liggen.
Hitte niet altijd hoofdoorzaak tegenvallende groei en voerconversie
Het VIM model laat goed zien wat de invloed kan zijn van lagere voeropnames in de zomer. Daarnaast kunnen we ook inzichtelijk maken, dat hitte niet altijd de hoofdoorzaak van tegenvallende groei en voerconversie is. Geregeld kom ik bedrijven tegen met te lage groei en te hoge voerconversies, waar een voerpakket gevoerd wordt met zowel lage eiwit- als energiewaardes. Bij deze bedrijven wordt dezelfde situatie gecreëerd als tijdens het warme weer van deze zomer, alleen is hier de nutriëntwaarde de beperkende factor. Hierdoor behalen de varkens niet hun maximale groeicapaciteit waardoor ze langer liggen met een verhoogde voerconversie tot gevolg. Om over de spreiding in de hokken nog maar te zwijgen …
Ben je nieuwsgierig geworden? Houd dan de komende tijd de website van Fransen Gerrits in de gaten. In mijn volgende blog kom ik terug op de verschillen tussen diverse soorten voeders en wat deze verschillen uiteindelijk voor effect hebben op het resultaat. Mocht je interesse hebben in een verdere toelichting, dan kun je altijd contact met mij opnemen.
